PRAWO
Co dalej z odszkodowaniami dla właścicieli Volkswagenów
Czytaj więcej
Wypadek zagraniczny - co robić? Pobierz darmowy poradnik
11 września 2024 roku Sąd Najwyższy podjął uchwałę, która rozwiała rozbieżności w orzecznictwie dotyczące zasad ustalania wysokości odszkodowania w przypadkach, gdy poszkodowany sprzedaje lub naprawia uszkodzony pojazd przed ostatecznym rozliczeniem szkody.
Dotychczas istniały różne podejścia do tego problemu. Jedne sądy orzekały, że odszkodowanie należy ustalić na podstawie hipotetycznych kosztów naprawy, nawet jeśli pojazd został już sprzedany lub naprawiony. Inne z kolei brały pod uwagę rzeczywiste koszty lub zmiany wartości pojazdu po szkodzie. Powodowało to niepewność wśród poszkodowanych i ich pełnomocników, ponieważ różne sytuacje mogły prowadzić do uzyskania całkowicie odmiennego wyroku w tożsamych okolicznościach sprawy.
Jak uchwała z 11 września 2024 r. wpłynęła na sytuację poszkodowanych i ubezpieczycieli?
Omawiana uchwała wprowadziła istotne zmiany w sposobie ustalania wysokości odszkodowania w przypadku szkód częściowych w pojazdach mechanicznych. Leżąca u jej podstawy teza stanowi, że:
„Jeżeli naprawa pojazdu przez poszkodowanego stała się niemożliwa, w szczególności w razie zbycia lub naprawienia pojazdu, nie jest uzasadnione ustalenie wysokości odszkodowania z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jako równowartości hipotetycznych kosztów naprawy.”
Oznacza to, że w sytuacjach, w których poszkodowany zdecyduje się sprzedać uszkodzony pojazd lub naprawi go przed ostatecznym rozliczeniem szkody, wysokość odszkodowania nie będzie już oparta na przewidywanych kosztach hipotetycznej naprawy. Zamiast tego odszkodowanie powinno być ustalane na podstawie faktycznych okoliczności związanych z pojazdem po szkodzie.
Uchwała Sądu Najwyższego z 11 września 2024 r. ma istotny wpływ na praktykę dochodzenia odszkodowań przez poszkodowanych w wypadkach komunikacyjnych. Nowe zasady ustalania wysokości odszkodowania wprowadzają zmiany, które mogą znacząco wpłynąć na sytuację osób zgłaszających szkody z tytułu OC posiadaczy pojazdów mechanicznych.
Do tej pory poszkodowani często wykorzystywali kosztorysy naprawy, nawet jeśli pojazd był sprzedawany jako uszkodzony lub naprawiony w sposób tańszy niż wynikało to z kosztorysu. Po uchwale, w takich sytuacjach odszkodowanie nie będzie mogło być ustalane na podstawie przewidywanych kosztów hipotetycznej naprawy. To oznacza, że poszkodowani muszą dokładniej udokumentować swoje działania dotyczące pojazdu po szkodzie, np. przedstawiając fakturę za naprawę lub umowę sprzedaży uszkodzonego auta.
W praktyce wysokość odszkodowania będzie teraz ustalana na podstawie:
- różnicy między wartością pojazdu przed szkodą a jego wartością po szkodzie.
- ewentualnie na podstawie ceny sprzedaży uszkodzonego pojazdu, jeśli poszkodowany zdecyduje się go sprzedać.
Dla poszkodowanych oznacza to konieczność dokładniejszego planowania działań po wystąpieniu szkody. Jeśli pojazd zostanie sprzedany, jego cena sprzedaży stanie się jednym z kluczowych punktów odniesienia przy wyliczaniu odszkodowania.
W przypadku naprawy pojazdu przed ustaleniem wysokości odszkodowania, poszkodowani powinni być przygotowani na to, że zakład ubezpieczeń może zażądać udokumentowania poniesionych kosztów, np. w postaci faktur czy rachunków za naprawę. Brak takiej dokumentacji może utrudnić dochodzenie pełnej rekompensaty za poniesione straty.
Uchwała może wpłynąć na sposób, w jaki poszkodowani zarządzają swoimi pojazdami po szkodzie. Może zniechęcać do szybkiego zbycia uszkodzonego pojazdu, zanim zostaną ustalone szczegóły odszkodowania. Dodatkowo poszkodowani mogą być bardziej skłonni do naprawy pojazdu zgodnie z rzeczywistymi kosztami, zamiast bazować na kosztorysach przygotowanych przez warsztaty czy rzeczoznawców.
Uchwała Sądu Najwyższego z 11 września 2024 r. (sygn. III CZP 65/23) wprowadza istotne zmiany w sposobie ustalania odszkodowań z tytułu OC, które mogą być trudne do zrozumienia dla przeciętnego poszkodowanego. W takich sytuacjach rola profesjonalnego wsparcia prawnego staje się kluczowa. Skorzystanie z pomocy prawnika może znacząco zwiększyć szanse na uzyskanie odszkodowania w pełnej wysokości oraz ograniczyć stres związany z procesem dochodzenia roszczeń.
Choć skorzystanie z pomocy prawnika może wiązać się z dodatkowymi kosztami, w dłuższej perspektywie takie wsparcie często okazuje się opłacalne. Profesjonalna pomoc minimalizuje ryzyko uzyskania zaniżonego odszkodowania, a także pozwala zaoszczędzić czas i energię, które poszkodowani musieliby poświęcić na samodzielne zgłębianie nowych zasad i prowadzenie negocjacji.
