PRAWO
Miałeś wypadek na wyjeździe integracyjnym? Sprawdź, czy przysługuje Tobie odszkodowanie!
Czytaj więcej
Wypadek zagraniczny - co robić? Pobierz darmowy poradnik
Każdy przedsiębiorca, któremu udało się osiągnąć sukces doskonale zdaje sobie sprawę z tego, jak istotna jest nie tylko budowanie, ale przede wszystkich ochrona własnej marki. Silna, rozpoznawalna marka to nie tylko dobra reklama, ale także narzędzie do budowania relacji z klientami. Jednym z podstawowych narzędzi, które pomaga przedsiębiorcom chronić swoją tożsamość i rozpoznawalność na rynku, jest znak towarowy.
Ale co właściwie może zostać zarejestrowane jako znak towarowy? Czy to tylko nazwa firmy lub logo, czy może coś więcej? Czy rejestracja znaku towarowego to rzeczywiste, odczuwalne korzyści?
Znak towarowy to najczęściej symbol, słowo, logotyp lub inny unikalny znak graficzny, który pozwala odróżnić produkty lub usługi jednej firmy od produktów lub usług konkurencji. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju wizytówka firmy, która pomaga konsumentom rozpoznać, skąd pochodzi dany towar lub usługa.
Wyróżniamy kilka podstawowych rodzajów znaków towarowych:
Znaki słowne to najprostsza i najczęściej stosowana forma znaku towarowego. Obejmuje słowa, wyrazy, frazy, a także całe nazwy firm lub produktów, które służą do identyfikacji działalności na rynku. Znaki słowne mogą być chronione niezależnie od stylizacji czy zastosowanego kroju czcionki, jednakże pod warunkiem, że mają zdolność odróżniającą (o czym więcej w dalszej części artykułu).
Znaki graficzne to wszelkiego rodzaju symbole, logotypy czy rysunki, które reprezentują markę. Przykładami są znane ikony, takie jak swoich Nike czy „trzy paski” Adidasa. Znaki te są często rejestrowane wraz ze znakiem słownym, aby zapewnić kompleksową ochronę marki.
Znaki słowno-graficzne to połączenie elementów słownych i graficznych. Z przykład posłużyć mogą logotypy takich firm jak McDonald's czy Starbucks. Tego typu znaki pozwalają na bardziej kompleksową ochronę tożsamości wizualnej marki.
W praktyce dość często mamy do czynienia także z tzw. znakami dźwiękowymi, czyli krótkimi melodiami czy jinglami które jednoznacznie kojarzą się z określonym produktem. Przykładem będzie tutaj znany dźwięk „Intel Inside” czy charakterystyczna melodia z reklamy McDonald's („I'm Lovin' It”). Znaki dźwiękowe są coraz częściej wykorzystywane w nowoczesnych strategiach marketingowych.
Nie każde wyrażenie czy znak graficzny może zostać zastrzeżone jako znak towarowy. Żeby tak się stało, musi spełniać określone warunki.
Przede wszystkim znak towarowy powinien mieć charakterystyczne cechy, które pozwalają konsumentom na identyfikację źródła pochodzenia towarów lub usług (tzw. zdolność odróżniająca). Znak musi jednoznacznie wskazywać na markę i różnić się od konkurencji. Prosty opis produktu, jak np. „chleb” czy „mleko” (nieważne jak zapisany lub przedstawiony graficznie), nie będzie się kwalifikował jako znak towarowy.
Znak towarowy nie może również naruszać prawa ani dobrych obyczajów. Znaki, które są obraźliwe, wprowadzające w błąd lub sprzeczne z interesem publicznym, nie zostaną zarejestrowane. Ponadto, znaki towarowe nie mogą naruszać już istniejących praw, co oznacza, że nie można zarejestrować znaku, który jest zbyt podobny do już zarejestrowanego znaku innej firmy.
Rejestracja daje wyłączne prawo do korzystania ze znaku na określonym terytorium – na poziomie krajowym, unijnym lub międzynarodowym. Oznacza to, że inne firmy nie mogą legalnie używać tego samego lub podobnego znaku w danym sektorze rynku bez zgody uprawnionego. W przypadku naruszenia zastrzeżonego znaku towarowego, przedsiębiorca może wystąpić na drogę sądową i domagać się zaprzestania posługiwania się danym znakiem oraz usunięcia skutków dokonanych naruszeń.
Zarejestrowany znak towarowy staje się wartościowym aktywem, który można sprzedać, przenieść na inną firmę lub udzielić licencji na jego wykorzystanie. Dzięki temu przedsiębiorca może generować dodatkowe dochody z samej marki, a niekoniecznie z działalności operacyjnej. Z takim sposobem wykorzystania znaków towarowych mamy często do czynienia w przypadku umów franczyzowych (np. obecne w całym kraju Żabki).
Posiadanie zarejestrowanego znaku towarowego wzmacnia pozycję firmy na rynku i pomaga w budowaniu jej reputacji. Dla potencjalnych inwestorów jest to sygnał, że firma należycie dba o swoje prawa i jest profesjonalnie zarządzana.
Znak towarowy nie jest chroniony bezterminowo – ochrona trwa przez określony czas, po którym można ją przedłużyć.
W Polsce oraz na terenie Unii Europejskiej znak towarowy jest „domyślnie” chroniony przez okres 10 lat od momentu jego rejestracji. Po tym czasie ochrona wygasa, jeśli uprawniony nie podejmie odpowiednich działań w celu jej przedłużenia.
Przedłużenie można dokonywać wielokrotnie, co oznacza, że znak towarowy może być chroniony przez nieokreślony czas, pod warunkiem, że właściciel będzie regularnie odnawiać rejestrację.
Należy także pamiętać, że zarejestrowanie znaku towarowego jest odpłatne. Wysokość opłaty jest różna w zależności od kategorii produktów lub usług oraz obszaru, na którym znak ma być chroniony (krajowy, unijny, światowy).
Znak towarowy to kluczowe narzędzie ochrony marki, pozwalające na odróżnienie produktów lub usług jednej firmy od konkurencji. Rejestracja znaku towarowego, takiego jak nazwa, logo czy dźwięk, daje przedsiębiorcom wyłączne prawo do jego używania oraz możliwość dochodzenia roszczeń w przypadku naruszeń. Ważne jest, aby przedsiębiorcy świadomie korzystali z możliwości ochrony swojej marki poprzez odpowiednie procedury rejestracyjne oraz monitorowanie rynku w celu wykrywania naruszeń. Dzięki rejestracji znaku towarowego zyskujemy ochronę wynikającą z prawa własności intelektualnej, dzięki czemu możemy bezpiecznie budować wartość naszej firmy na rynku.
Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Członek Wielkopolskiej Izby Adwokackiej.
