Rejestracja znaku towarowego – kiedy Urząd powie NIE?

Rejestracja znaku towarowego to kluczowy krok w budowaniu rozpoznawalnej i bezpiecznej marki. Uzyskanie prawa ochronnego na znak pozwala na wyłączność jego używania i ochronę przed nieuczciwą konkurencją. Jednak nie każde oznaczenie może zostać zarejestrowane. W jakich przypadkach Urząd Patentowy odmówi zarejestrowania znaku towarowego?

W tym artykule wyjaśnimy, czym są bezwzględne i względne przeszkody w rejestracji znaku towarowego oraz jakie konsekwencje mogą mieć dla przedsiębiorców.

‍

Bezwzględne przeszkody w rejestracji znaku towarowego

Nie każdy znak może zostać zarejestrowany i to także w sytuacji, gdy nikt inny go wcześniej nie używał. Stanie się tak wówczas, gdy w danej sprawie wystąpi tzw. „bezwzględna” przeszkoda w rejestracji. Urząd Patentowy bada takie przeszkody we własnym zakresie, bez konieczności wniesienia sprzeciwu ze strony osób trzecich. Jeśli znak nie spełnia określonych kryteriów, wniosek o jego rejestracja zostanie odrzucony. O jakich sytuacjach mowa?

‍

Brak zdolności odróżniającej

Znak towarowy powinien umożliwiać odróżnienie towarów i usług jednego przedsiębiorcy od konkurencji. Jeśli oznaczenie jest zbyt ogólne, opisowe lub składa się z popularnych określeń, nie może zostać zastrzeżone.

✅ Przykłady:

• słowo „Chleb” dla piekarni – nazwa opisuje produkt, a nie wskazuje konkretnego producenta;
• „najlepszy komputer” dla sprzętu elektronicznego – to zwykłe hasło reklamowe.

Urząd Patentowy może jednak dopuścić rejestrację oznaczenia opisowego, jeśli nabrało ono wtórnej zdolności odróżniającej (np. przez długotrwałe używanie na rynku).

‍

Oznaczenia sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami

Znaki zawierające treści obraźliwe, wulgarne lub nawołujące do przemocy są automatycznie odrzucane.

✅ Przykłady:

• wulgaryzmy i obraźliwe określenia;
• symbole kojarzone z ustrojami totalitarnymi lub treści nawołujące do nienawiści.

‍

Znaki wprowadzające w błąd

Jeśli znak sugeruje fałszywe informacje na temat produktu lub usługi, jego rejestracja zostanie odrzucona.

✅ Przykłady:

• „100% naturalne” dla napoju zawierającego sztuczne składniki;
• „szwajcarska czekolada” dla wyrobów produkowanych poza Szwajcarią.

‍

Oznaczenia zawierające symbole narodowe lub religijne

Znaki, które wykorzystują godła, flagi, herby czy symbole religijne, nie mogą być swobodnie rejestrowane bez odpowiedniego zezwolenia.

✅ Przykłady:

• próba zastrzeżenia herbu Polski przez prywatną firmę;
• wykorzystanie symboli religijnych w sposób obraźliwy lub mylący.

‍

Skutki stwierdzenia bezwzględnych przeszkód przez Urząd Patentowi

Jeśli urząd patentowy uzna, że dany znak narusza bezwzględne przeszkody, rejestracja zostanie automatycznie odrzucona. Przedsiębiorca może próbować udowodnić, że oznaczenie nabrało wtórnej zdolności odróżniającej, ale w wielu przypadkach konieczne będzie zaprojektowanie nowego znaku, który spełni wymogi prawa.

Dlatego przed zgłoszeniem warto dokładnie przeanalizować, czy znak spełnia wszystkie wymagania i uniknie problemów na etapie rejestracji.

‍

Względne przeszkody w rejestracji znaku towarowego

Względne przeszkody w rejestracji znaku towarowego różnią się od bezwzględnych tym, że nie są badane przez urząd patentowy z urzędu. Oznacza to, że znak może przejść wstępną weryfikację i zostać opublikowany, ale jego rejestracja może zostać zakwestionowana przez właścicieli wcześniejszych praw. Jeśli inna firma lub osoba uzna, że nowy znak narusza jej interesy, może wnieść sprzeciw. Przykłady?

‍

Istnienie identycznego lub podobnego wcześniejszego znaku

Jeżeli nowy znak jest identyczny lub podobny do wcześniej zarejestrowanego i dotyczy tych samych lub podobnych towarów i usług, właściciel wcześniejszego znaku może zgłosić sprzeciw.

✅ Przykłady:

• próba zastrzeżenia nazwy „AppleTech” dla elektroniki – właściciel marki „Apple” może złożyć sprzeciw, powołując się na ryzyko wprowadzenia konsumentów w błąd;
• rejestracja logotypu zbliżonego do znanego brandu, np. wykorzystanie podobnego kroju pisma i kolorystyki.

Im bardziej renomowana marka, tym większa ochrona – znaki powszechnie znane (np. Coca-Cola, Nike) mają szerszy zakres ochrony i mogą skutecznie sprzeciwić się rejestracji podobnych oznaczeń nawet dla innych branż.

‍

Naruszenie praw autorskich lub osobistych

Nie można zarejestrować znaku, który narusza prawa autorskie, prawa do firmy lub dobra osobiste innych osób.

✅ Przykłady:

• zastrzeżenie nazwy znanej postaci literackiej lub filmowej bez zgody właściciela praw autorskich;
• rejestracja nazwiska znanej osoby (np. „Robert Lewandowski” jako znak towarowy bez jego zgody).

‍

Sprzeciw na podstawie wcześniejszej firmy lub nazwy handlowej

Właściciel firmy, która działa pod określoną nazwą, może sprzeciwić się rejestracji znaku towarowego, jeśli nowy znak narusza jego prawa.

✅ Przykład:

• firma „Xpress Logistics” działa na rynku od 15 lat, ale nie zarejestrowała nazwy jako znaku towarowego. Gdy ktoś inny chce zastrzec „Xpress Logistics” jako znak, właściciel firmy może zgłosić sprzeciw, powołując się na wcześniejsze używanie tej nazwy w obrocie gospodarczym.

‍

Znaki renomowane – ochrona poza podobnymi branżami

Marki uznane za renomowane (np. Google, Adidas) mogą sprzeciwić się rejestracji identycznych lub podobnych oznaczeń nawet w zupełnie innej branży.

✅ Przykład:

• próba rejestracji znaku „Nike” dla firmy budowlanej – mimo że nie dotyczy odzieży sportowej, marka Nike mogłaby skutecznie się sprzeciwić, argumentując, że ich znak jest powszechnie znany i jego użycie wprowadzałoby konsumentów w błąd.

‍

Podsumowanie

Rejestracja znaku towarowego to ważny krok w ochronie marki, ale nie każde oznaczenie może uzyskać prawną ochronę. Istnieją bezwzględne przeszkody, które urząd patentowy bada z urzędu – dotyczą one samego charakteru znaku, np. jego zdolności odróżniającej, zgodności z dobrymi obyczajami czy braku wprowadzania w błąd. Jeśli znak nie spełnia tych wymogów, jego rejestracja zostanie automatycznie odrzucona.

Z kolei względne przeszkody wynikają z praw osób trzecich, takich jak wcześniejsze znaki towarowe, prawa autorskie czy nazwy firm. Nie są one weryfikowane automatycznie, ale właściciele wcześniejszych praw mogą zgłosić sprzeciw, co może skutkować odmową rejestracji.

Aby uniknąć problemów, warto przed zgłoszeniem znaku dokładnie przeanalizować, czy spełnia on wszystkie wymagania i nie koliduje z istniejącymi oznaczeniami. Wczesna analiza i konsultacja z ekspertem mogą zaoszczędzić czas, pieniądze i uniknąć konieczności rebrandingu w przyszłości.

‍